Afrika’nın en büyük altın üreticisi olan Gana, zengin yeraltı kaynaklarına rağmen Çin’den yeniden borç alma imkanına sahip değil.
Bu durum, ülkedeki enflasyon oranının %54 gibi rekor seviyelere ulaşmasıyla bağlantılı. Yüksek enflasyon, kredi derecelendirme kuruluşlarının Gana’nın notunu düşürmesine neden oldu ve ülke uluslararası piyasalardan borç alamaz hale geldi.
2023 yılında 76,63 milyar dolarlık GSYİH’siyle Batı Afrika Ekonomik Topluluğu’nun (CEDEAO) ikinci büyük ekonomisi olan Gana, altın, petrol, gaz ve kakao gibi doğal kaynaklara dayalı bir ekonomik yapıya sahip. 2022’de Gana, Güney Afrika’yı geride bırakarak Afrika’nın en büyük altın üreticisi olurken, kakao üretiminde Fildişi Sahili’nin ardından dünya ikincisi konumunda yer aldı.
Gana’nın Ekonomik Krizi
Ancak 2022 yılı, Gana için ciddi bir ekonomik kriz yılı oldu. Ülkenin toplam borcu 55 milyar dolara ulaştı ve hükümetin gelirlerinin %70’inden fazlası bu borcun geri ödemesine ayrılmak zorundaydı. Bu yükün altından kalkamayan Gana, Aralık 2022’de borçlarını ödeyemeyeceğini açıkladı ve temerrüde düştü.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Mayıs 2023’te ülkeye 3 milyar dolarlık bir destek kredisi sağladı. Ancak bu destek bile Gana ekonomisinin toparlanmasını hızlandıramadı. Ekonomik büyümenin ancak 2027 yılında normale dönmesi bekleniyor.
Yeni Başkanın Hedefi: Çin ile Yeniden İş Birliği
7 Aralık 2024’te yapılan başkanlık seçimlerinde, John Dramani Mahama Gana’nın yeni lideri olarak seçildi. Göreve gelmeden önce, Mahama Çin’in Gana Büyükelçisi Tong Defa ile bir görüşme gerçekleştirdi.
Mahama, sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada, “Sayın Tong Defa, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in tebrik mesajını iletti. İki ülke arasındaki iş birliği, Gana’nın ilk lideri Dr. Kwame Nkrumah döneminden bu yana devam ediyor,” ifadelerini kullandı.
Yeni lider, ülkenin Çin’e olan 5,35 milyar dolarlık borcuna ve temerrüde düşmenin etkilerine değindi. Ancak Mahama, ekonomik reformlar yaparak kredi notunu yükselteceklerine ve Çin ile iş birliğini güçlendireceklerine inanıyor.
“Parayı istikrara kavuşturup ekonomiyi yeniden canlandıracağız, enflasyonu düşüreceğiz ve büyümeyi teşvik edeceğiz. Çin de dahil olmak üzere tüm ortaklarımızla daha yakın çalışacağız,” dedi.
Mahama, görevi devraldıktan sonra Çin ile teknik iş birliği konularını ve “Kuşak ve Yol Girişimi” kapsamındaki fırsatları değerlendirmek için görüşmelere başlayacaklarını belirtti.
