İnceliği, kesimi, kullanılan malzemesi ve desenleriyle dünyada ün kazanan Hereke halısının üretimi, Körfez Belediyesi tarafından açılan merkez sayesinde yeniden yaygınlaştırılacak.
Doğu Marmara Kalkınma Ajansı işbirliğiyle Hereke’de bulunan ve eski Sümerbank lojmanı olarak kullanılan tarihi taş apartmanda Tarihi Hereke Halısı Üretim Atölyesi ve Kültürel Miras Müzesi kuruldu.
İpek halı dokumacılığını öğrenmek isteyen kadınlar geleneksel tezgahlarda 320 saatlik eğitim atölyede verilecek, ilk etapta eğitimleri başarıyla tamamlanacak 10 kadın istihdam edilecek. Atölyede çalışan kadın dokuma ustası sayısı 3 yıl içerisinde 25’e çıkacak.
Dokunacak 4 metrekarelik halılar, Körfez Belediyesi tarafından hediyelik olarak satışa sunuluyor.
Eğitimlerin ardından evde halı dokumak isteyen kadınların da tezgahı ve iplikleri de belediye tarafından sağlanacak. Belediye, kadınların evlerindeki dokudukları halıları piyasaya sürmelerine yardım edecek.
Öte yandan merkezin içinde uygulanan, Hereke halısının tarihi ve üretim sürecinin anlatıldığı Kültürel Miras Müzesi’nde, ipek halılar, özgün motifler ile geleneksel halı dokumacılığında kullanılan aletler sergileniyor.
“Santimetre karesinde 100 ilmek bulunuyor”
Körfez Belediye Başkanı Şener Söğüt, AA muhabiri, Hereke’ye has ipek halıyı yetiştiren birçok özelliğin mevcut, çift düğüm tekniğiyle dokunan halının Saniyekaresine 100 ilmek atılıyor ve “Yedi Dağın Çiçeği”, “Binbir Çiçek”, “Lalezer”, “Çeşmi Bülbül” kendine özgü motiflerin işlendiğini söyledi.
Osmanlı döneminin ilk ipekli dokumacılık fabrikası Hereke Fabrika-i Hümayun’un 1843’te sarayların, ipekli döşemelik ve perdelik ihtiyaçlarını karşılamak için üretime geçişi aktaran Söğüt, Sultan 2. Abdülhamid döneminde fabrikada halı dokuma biriminin de açıldığını, bu sayede Hereke halısının ününün Avrupa’ya Yayıldığını ifade etti.
Söğüt, ipek halı üretiminin zaman içerisinde fabrikanın gücünün taştığına, civar beldelerde de dokunmaya başladına değinerek, “Özellikle her evin altı halıhaneye dönüşmüş. dedi.
“Hedefimiz Hereke halısını yeniden çıkartın”
Söğüt, sıcaklığın artması ve çeşitli ekonomik değişimler Hereke halısının üretiminin zaman içerisinde giderek azalmasını sağladı.
Az sayıda da olsa özel ürünler Hereke markası altında ipek halı üretmeye devam ettiğini anımsatan Söğüt, şöyle devam etti:
“Biz de belediye olarak yine bu marka değerini korumak, dahil olmak üzere, bölge turizmine katkı sağlamak amacıyla tescilli tarihi yapıda Hereke Halısı Üretim Atölyesi ve Kültürel Miras Müzesi kurduk. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı da projemize destek verdi. 2 milyon liralık projeyle. Projeyle hedefimiz Hereke halısını Yeniden bağlanma, kopmasını engelleme ve gelecek nesillere bu kültür mirasını aktarma. Yine de kadınların istihdamını sağlamak. Kadınların, kızlarımızın, ipek durumuyla ve ekonomilerine katkı sağlayacakları bir proje aslında.
Söğüt, “Evde dokumak isteyen kadınların tezgâhını, ipeğini, desenini sağlarlar. Onlar evde dokuyup getirip bize satacaklar. Gitgide umarım çoğaltırız.” dedi.
Şener Söğüt, müze bölümünde yönetile Hereke halısının kozadan tezgahına uzanan üretim sürecini gösterdiklerini bildirerek, burada üretilen halıların hediyelik eşya olarak satışa sunulacağını kaydetti.
Hereke halısının eski günlerine dönüş için önlerinde uzun ve zorlu bir sürece işaret eden Söğüt, atıl durumdaki Sümerbank fabrikasının da ortada olanlarla Hereke’nin halı piyasasının ve fuarlarının merkezi haline geleceğine inandığını sözlerine ekledi.
Usta öğretici Selma Batur da çocukluğunda evinde bir halı tezgahı bulunduğunu ancak artık kalmadığını belirterek, Körfez Belediyesinin açtığı atölyeyle bu enerjiyi yaşatmaya çalıştı.
