Fransa, insan kalıntılarını eski kolonisi Madagaskar’a geri gönderme sürecini başlattı.
Fransa ve Madagaskar Kültür Bakanları, Fransız sömürgesi altındayken Hint Okyanusu’ndaki bu adadan alınan insan kalıntılarının iadesi yönünde ilk adımı attı.
Madagaskar’ın, sömürgeciliğin ilk günlerinde askerler tarafından başı kesilen Kral Toera’nın kafatasının Fransa’ya iade edilmesi talebi, ortak bir bilimsel komite tarafından incelenecek.
İnceleme, Fransa’nın Aralık 2023’te kamu koleksiyonlarında tutulan insan kalıntılarının iadesini kolaylaştırmak için oy kullanmasından bu yana yapılan ilk inceleme olma özelliğini taşıyor.
Kültür Bakanı Rachida Dati, gazetecilere yaptığı açıklamada, Madagaskarlı mevkidaşı Volamiranty Donna Mara ile birlikte “tarihi bir an” yaşadıklarını belirterek, “Fransa bu beklentiye yanıt vermek istiyor” dedi.
‘Çok önemli’
Mara, bu kalıntıların Malgaş halkı için “hayati öneme sahip” olduğunu söyledi.
Madagaskar, 60 yılı aşkın Fransız sömürge yönetiminin ardından 1960 yılında bağımsızlığını ilan etti.
Komite, Fransız hükümetine bir görüş bildirecek ve hükümet de Kral Toera’nın ve Madagaskar’ın Sakalava etnik grubuna mensup iki şefin kalıntılarının, şu anda ülkenin Paris’teki doğa tarihi müzesinde saklanan kalıntılarının iadesi konusunda karar verecek.
Fransa, son yıllarda müzelerinde bulunan eserlerin orijinal ülkelerine veya sahiplerine iade edilmesini amaçlayan çeşitli yasalar üzerinde oylama yaptı.
Yağmalanan sanat eserlerinin iadesi
Ülkenin parlamentosu, Naziler tarafından yağmalanan sanat eserlerinin Yahudi sahiplerine veya mirasçılarına iade edilmesini kolaylaştıran bir yasayı kabul ettiği yıl, insan kalıntılarının geri gönderilmesini kolaylaştıran bir yasayı da onayladı.
Milletvekili Christophe Marion, geçen Kasım ayında Fransa parlamentosunun alt meclisine atalardan kalma kalıntıların iadesini öngören yasa tasarısını sunduğunda, “Bu bir uzlaşma eylemidir” demişti.
Paris’teki antropoloji müzesi Musee de l’Homme’da bulunan tahmini 30 bin biyolojik örneğin üçte birini kafatasları ve iskeletler oluşturuyor.
Ancak sömürge döneminde alınan malların iadesini sağlayan üçüncü yasa, bu yılın başlarında parlamentoda yaşanan sağcı tepkiler nedeniyle henüz tamamlanmadı.
“Bu konuları tekrar masaya yatırmamız gerekiyor” diyen Dati, “Bunlar tarihi yaraların sarılması açısından önemli konular” ifadesini kullandı.
