Kütahya’da sadece sol el röntgeninden çocuk ve erişkinlerde kemik yaşı ve cinsiyet belirleyen “Yapay Zeka Karar Destek Sistemi” geliştirildi.
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi (KSBÜ) Radyoloji Anabilim Dalı’nda Doktor Öğretim Üyesi Mehmet Ali Gedik ve ekibi tarafından yaklaşık 2,5 yıl süren TÜBİTAK 1512 projesi çalışması kapsamında geliştirilen sistem kentteki hastanede kullanılmaya başlandı.
Gedik, AA muhabirine, kemik yaşının geleneksel atlas yöntemi ile sol el, dirsek, omuz, akciğer, pelvis grafisi ve ek röntgenlerle belirlenebildiğini, bu yöntemle hata payının yüksek olduğunu söyledi.
Yapay Zeka Karar Destek Sistemi’nin sadece sol el röntgeninden kemik yaşını tespit ettiğini belirten Gedik, “Atlas yöntemiyle çocuklarda yapılan kemik yaşı tespitlerinde bir yıla kadar hata payı oluyor. Geliştirdiğimiz sistemde ise yüzde 96 oranında doğrulukla hata payı en fazla 3,5 aya kadar düşüyor.” dedi.
Kemik yaşının doğru belirlenmesinin çocuklarda büyüme, gelişme geriliği tedavisinde büyük önem taşıdığını vurgulayan Gedik, sistem sayesinde doğru analizler yapılabildiğini bildirdi.
“Sistem sayesinde yetişkinlerde kemik yaşı hata payı 2 yıla kadar düştü”
Atlas yönteminin yetişkinlerde kemik yaşı tespitinin hata payının çok yüksek olduğunu vurgulayan Gedik, “Atlas yönteminde normalde belirlenen kemik yaşı 25-40, 40-50 ve 50 yaş ve üzeri diye üçe ayrılıyor. Ama karar destek sistemimiz 2 yıl hata payı ile kemik yaşına erişkinlerde belirleyebiliyor. Sistemdeki diğer avantajımız yine sol el röntgenlerinden cinsiyet tespiti yapabiliyoruz.” diye konuştu.
“Veri tabanında 40 bin röntgen referans”
Sistemde Türkiye’de çekilmiş 40 bin röntgenin yapay zeka tarafından referans olarak kullanıldığını anlatan Gedik, “Sistemi geliştirmek için kullandığımız röntgen görüntülerini Türkiye’nin 12 ilinden 7 coğrafi bölgesinden topladık. Yaklaşık 40 bin görüntülük bir veri setimiz var. Ama bizim veri setimiz 2020’li yıllarda Türkiye’de çekilmiş bütün coğrafi bölgeleri kapsayan bir veri seti. Ülkemize ve insanımıza daha uygun olduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Sistemi KSBÜ Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi programına entegre ederek hekimlerin kullanımına sunulduğunu dile getiren Gedik, kemikyasi.com internet sitesi ile de Türkiye’deki tüm hekimlerin sistemi kullanmasına olanak sağladıklarını ve mobil yazılımın da tamamlanmak üzere olduğunu bildirdi.
“Kemik yaşı adli süreçlerde de büyük önem taşıyor”
Adli süreçlerde kişinin alacağı ceza bakımından kemik yaşının önem taşıdığını bilgisini veren Gedik, şöyle devam etti:
“Özellikle adli süreçlerde çocuklara karşı işlenen suçlarda ve çocukların işlediği suçlarda 12 yaş altı, 12-15 arası, 15-18 arası ve 18 üzeri olması şeklinde cezai müeyyideler artıp azalabiliyor. Bu süreçlerde kemik yaşı çok önemli. Mahkemeler bize adli süreçlerde resmi yazı ile kişinin kemik yaşı tespitini soruyor. Biz de radyoloji hekimleri olarak geleneksel atlas yöntemleriyle cevap veriyoruz. Ama bundan sonraki süreçte yardımcı bir mekanizma olarak yeni sistemi kullanabiliriz.”
Gedik, Adli Tıp Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Hüdaverdi Küçüker, Pediatri Anabilim Dalından Dr. Öğretim Üyesi Damla Geçkalan, Siirt Üniversitesinden bilgisayar mühendisi Dr. Cüneyt Özdemir, Batman Üniversitesi’nden bilgisayar mühendisi Doç. Dr. Yılmaz Kaya’nın Türkiye’de örneği bulunmayan projede yer aldığını sözlerine ekledi.
