Yapay zeka, istihdamın geleceğine dair endişeleri artırırken bu teknolojiyi kullananların, kullanmayanların yerini alacağı öngörülüyor.
“Yapay Zeka: Kişisel Veriler, Algoritmalar ve Tehditler” başlıklı dosya haberin onuncu bölümünde AA muhabiri, yapay zeka kullanımının iş gücü piyasasına etkilerini değerlendirdi.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından yayımlanan İşlerin Geleceği Raporu’na göre, 2025 yılına kadar otomasyon ve yapay zekanın dünya çapında yaklaşık 85 milyon işin yerini alabileceği öngörülüyor. Öte yandan, insanlar, makineler ve algoritmaların iş bölümünde yaratacağı değişim sonucunda yaklaşık 97 milyon yeni işin de iş gücü piyasasına katılacağı belirtiliyor.
Birçok yüksek profilli şirket yakın zamanda otomasyon ve yapay zeka kullanımına ağırlık vererek iş gücünün bir kısmını tasfiye edeceğini açıkladı. Bu şirketler arasında yer alan IBM, Avrupa genelinde yaklaşık 10 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı.
Aynı şekilde Amazon, yapay zeka odaklı süreçlerden elde edilen verimliliği maksimum seviyeye çıkarma hedefini gerekçe göstererek fiziksel iş gücü gerektiren bazı sektörlerde çalışan yüzlerce kişinin işine son vereceğini duyurdu.
Dijital medya şirketi BuzzFeed, geçen yıl aralıkta çalışanlarının yüzde 12’sini, nisan ayında ise yaklaşık yüzde 15’ini işten çıkardığını açıkladı. Şirket, haber birimi BuzzFeed News’i sonlandırmak için de planlar yaptığını bildirdi.
ABD eğlence endüstrisinin en büyük şirketlerinden Walt Disney, 7 bin çalışanını işten çıkarma ve 5,5 milyar dolarlık maliyeti ortadan kaldırma planını duyurdu.
Öte yandan, yapay zekanın istihdam üzerindeki olumsuz etkilerini ön gören devletler ise bu etkileri azaltmaya yönelik girişimlerde bulunuyor.
Avrupa Birliği, dijital beceri eğitimine yatırım yapmayı ve küçük ve orta ölçekli işletmelerin dijital dönüşüme uyum sağlamalarını desteklemeyi amaçlayan Dijital Avrupa Programını geçen hafta uygulamaya koydu.
“Yapay zeka pek çok meslek açısından dönüştürücü olacak”
Yenibiriş Yönetici Ortağı Uğur Karaboğa, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üretken yapay zeka uygulamalarının rutin ve tekrarlayan işlerin otomasyonunu sağlayarak verimliliği artıracağını, ancak yine de insan işgücüne olan ihtiyacın devam edeceğini söyledi.
Karaboğa, iş gücü piyasasında hem işverenin hem de çalışanların bu sürece hazırlıklı olması gerektiğine vurgu yaparak, “Rutin işlerde verimlilik artarken bu teknolojiyi kullanacak insan gücüne ihtiyacın olacağı ve bazı hizmet alanlarında makinelerin yapamayacağı insan unsurlarının olduğu gerçeğini göz ardı edemeyiz. Süreçler ve yapay zekanın gelişimi ne olursa olsun, kişiselleştirilmiş hizmet sunmak, müşteri ihtiyaçlarını anlamak, karmaşık durumları yönetmek için iletişim becerilerini geliştirmek her zaman gerekli olacak. Önemli olan bizim bu sürece nasıl uyumlandığımız.” diye konuştu.
Yapay zekanın çeşitli sektörleri farklı biçimlerde etkilediğini belirten Karaboğa, bazı sektörlerde rutin işlerin otomasyonunda büyük ilerleme kaydedildiğini dile getirdi.
Karaboğa, üretim ve lojistik hizmetlerinde bu anlamda önemli gelişmeler olduğuna dikkati çekerek, bu sektörlerde robotik otomasyon ve yapay zeka tabanlı süreç optimizasyonunun hızla arttığını ve artmaya da devam edeceğini ifade etti.
Değişimlere ayak uydurmak ve rekabette geri kalmamak için işgücünün her iki tarafının da önemli bir çaba sarf etmesi gerektiğini kaydeden Karaboğa, şöyle devam etti:
“Peki nedir bu çaba? Elbette eğitim ve gelişim fırsatlarını çeşitlendirerek doğru yetenekleri yakalamayı ve elde tutmayı amaç haline getirmek. Yetenek sıkıntısı yeni dünyanın önemli gündemlerinden biri. Yeteneğe erişim bu kadar zorlaşmışken sadece belli başlı üniversitelerden mezun olan yetenekleri değil farklı alanlarda yetkinliği yüksek gençleri iş hayatının içerisine başarılı bir şekilde dahil etmek zorundayız. Onlarla sıklıkla bir araya gelmeli ve iş dünyasından beklentileri konusunda fikirlerini almak zorundayız.”
Yapay zekanın birçok mesleği dönüştüreceğini belirten Karaboğa, bazı alanların daha fazla ön plana çıkacağını, veri madenciliğinin bunların başında geldiğini sözlerine ekledi.
“Üretken yapay zeka, zihinsel iş yapan uzmanları daha çok etkileyecek”
Kariyer.net Üst Yöneticisi (CEO) Fatih Uysal da Kariyer.net tarafından gerçekleştirilen ve istihdam piyasasının değişim ve dönüşümünün ele alındığı analiz sonuçlarını paylaştı.
Buna göre, yapay zeka ile ilişkili pozisyonlarda işverenlerin talepleri yüzde 81 artarken, bu rollere olan arzda ise yüzde 11 artış kaydedildi.
Uysal, söz konusu sonuçların gelecekte yapay zeka becerilerini geliştiren adaylara daha fazla ihtiyaç duyulacağına işaret ettiğini belirterek, bazı mesleklerde yeni becerilere ihtiyaç duyulacağını, bazılarının ise tamamen ortadan kalkacağını söyledi.
Küresel iş gücü piyasasında teknoloji, medya ve dijital endüstrilerinin söz konusu otomasyon ve yapay zeka gelişmelerinden en çok etkilenecek sektörler olduğunu dile getiren Uysal, şunları kaydetti:
“Önceden yapay zekanın daha çok mavi yaka pozisyonlarda otomasyonu geliştireceği düşünülürken, günümüzde üretken yapay zekanın zihinsel iş yapan uzmanları daha çok etkileyeceği konuşuluyor. McKinsey’in raporuna göre, yüksek eğitim seviyesi gerektiren işler, üretken yapay zeka ile otomasyonu yapılma potansiyeli en yüksek olan işler. Lise düzeyi veya daha az eğitim gerektiren işlerin yüzde 54’ü üretken yapay zeka olmadan otomasyonu yapılabilirken, bu oran üretken yapay zeka ile yüzde 63’e çıkıyor. Master ve doktora seviyesi işlerde ise bu oran yüzde 28’den yüzde 57’ye çıkıyor. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde yüksek eğitimli adayların yapay zeka konusunda kendilerini geliştirmesi gerekecek.”
Yapay zeka teknolojilerinin gelişimiyle birlikte yeni iş kollarının ortaya çıkacağını kaydeden Uysal, şunları söyledi:
“Üretken yapay zekanın iş süreçlerine entegre olmasıyla ve gelişmesiyle mevcut işler dönüşüyor, yeni iş kolları da ortaya çıkıyor. Prompt Engineering, Data Etiketleme, Data Temizleme, Yapay Zeka Hukuki Uyum Uzmanı, AI Trainer, Sağlık ve Müşteri İlişkileri alanlarında Yapay Zeka Destekli Çözüm Uzmanları ve tabii birçok bot/asistan hizmetinin ortaya çıkacağını söylemek mümkün.”
